حریم حصار و حفاظ از گذشته های دور در زندگی انسان ها اهمیتی بنیادین داشتند. چنانچه فیلم انیمیشنی بسیار زیبای غارنشینان را مشاهده کرده باشید. در آنجا نزدیک شب که می شد پدر تنومند خانواده یک سنگ بزرگ را در جلوی درب غار و به عنوان درب خانه برای محافظت از خواب شبانه اعضای خانواده قرار می داد.
حتی در همین چند دهه گذشته و بدلیل نبود حکومت مرکزی و قدرتمند شهری، ناامنی چنان بالا بود که شهرها برای خود دارای دروازه بودند که در این نوشتار دروازه های قدیمی تهران را با هم مرور می کنیم.
نخستین دروازه های تهران در عصر صفویه و بدستور شاه طهماسب ساخته شد که شامل 5 دروازه بود. در دوره افغان ها و سپس قاجاریه هر کدام یک دروازه دیگر به دروازه های تهران اضافه شد.
اما در زمان ناصرالدین شاه قاجار بدلیل نیاز به توسعه شهر و شهرنشینی دروازه های تهران تخریب شده و تهران دارای دو دروازه شد.همچنین در دوره پهلوی دروازه های تهران که در زمان ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده بود نیز تخریب شده و اکنون تهران دارای دو دروازه است.
نخستین دروازه تهران که باقی مانده دروازه باغ ملی می باشد که در زمان نخست وزیری رضا خان ساخته شد
در آن زمان میدان مشق دروازهای زیبا پیدا کرد با یک درب دولنگه و دو طاق نمای مسدود که به صورت پخی بود،
دیگری بخش کوچکی از دروازه محمدیه در داخل بازار عباس آباد و سر در قورخانه تهران نیز از آن دوران بر جای مانده است.
آخرین دروازهای که در دارالخلافه تهران ساخته شد و آن را دروازه میدان مشق میگفتند در دوران سلطنت رضاشاه در محل میانی شرکت نفت و پستخانه به وجود آمد. در بزرگ آهنی این بنا را که سالها بر فراز آن نقاره میزدند در قورخانه ساخته بودند.
آری تهران ما پر از خاطرت تلخ و شیرین است و یک شهر با همه خاطراتش زیباست. به قول شاعر هر جای طهرون یه چیزائی داره، واسه خودش برو و بیائی داره…
و ما در صنایع فلزی صانع نیک می دانیم که روزی خاطره خواهیم شد و در این چند دهه فعالیت خود بیش از 1200 درب را در نقاط مختلف ایران و جهان ساخته ایم و در اینده شاید یکی از این درب ها نمادی باشد از هنر و صنعت ایرانی که زمانی درب های فرفورژه را با این کیفیت می ساختند…
مهدی محمدی دهقانی
مدیر تبلیغات و بازاریابی صنایع فلزی صانع
www.SaneSanat.com
پیش از بنیاد برج آزادی، این دروازه به عنوان نماد شهر تهران شناخته میشد
www.SaneSanat.com